EP.24 | 9C02 - ประชุมวิชาการมานุษยวิทยา 68 หัวข้อ พหุปฏิสัมพันธ์ มนุษย์กับสิ่งไม่ใช่มนุษย์ Interactive Pluralism: Human-Nonhuman

AI กับมนุษย์: อัตตาณัติ อำนาจกระทำการ การไว้วางใจ และความรับผิดชอบทางจริยธรรม

ปัญญาประดิษฐ์ (AI) มีความสามารถในการเรียนรู้ คิดคำนวณ และตัดสินใจได้เอง ซึ่งแม้จะยังมีข้อผิดพลาดอยู่บ้าง แต่ก็มีแนวโน้มพัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ จนสามารถทำงานแทนมนุษย์ในหลายด้านเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำ อย่างไรก็ตาม คำถามสำคัญคือ AI คุกคามคุณค่าความเป็นมนุษย์หรือไม่ โดยเฉพาะแนวคิดเรื่องอัตตาณัติ (autonomy) และอำนาจกระทำการ (agency) ซึ่งถือเป็นสารัตถะของมนุษย์ที่สามารถคิด ตัดสินใจ และรับผิดชอบทางจริยธรรมได้ การที่มนุษย์มอบหมายงานให้ AI อาจส่งผลต่อศักยภาพในการใช้เหตุผลและความรับผิดชอบ หาก AI ตัดสินใจผิดพลาด ใครควรเป็นผู้รับผิดชอบ เนื่องจากการกระทำของ AI ไม่ได้เกิดจากอัตตาณัติของมนุษย์โดยตรง นอกจากนี้ ยังมีคำถามเชิงปรัชญาว่าอัตตาณัติและอำนาจกระทำการเป็นแก่นแท้ของคุณค่ามนุษย์จริงหรือไม่ หรือเป็นไปได้ที่มนุษย์เองอาจต้องการให้สิ่งอื่นตัดสินใจแทน การอภิปรายเหล่านี้สะท้อนถึงความท้าทายด้านจริยธรรมและปรัชญาเกี่ยวกับ AI ซึ่งยังคงต้องการการพิจารณาอย่างต่อเนื่องในโลกที่เทคโนโลยีมีบทบาทมากขึ้น

AI กับมนุษย์: อัตตาณัติ อำนาจกระทำการ การไว้วางใจ และความรับผิดชอบทางจริยธรรม

โดย

AI กับความรับผิดชอบทางจริยธรรม โดย อ.ดร.ปิยณัฐ ประถมวงษ์ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

บทบาทของความไว้วางใจภายในอัตตาณัติและอำนาจกระทำการ โดย ผศ.ดร.ปิยฤดี ไชยพร คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อัตตาณัติน่าพึงปรารถนาจริงหรือ โดย รศ.ดร.ปกรณ์ สิงห์สุริยา คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ดำเนินรายการโดย  ปกรณ์ เลิศเสถียรชัย สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

วันที่ 9 กรกฎาคม 2568 เวลา 10.30-12.00 น. ณ ห้อง 402 ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

โดย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)