สำรวจสถานภาพเอกสารโบราณและจารึกในชุมชนมุสลิม

โดย นวพรรณ ภัทรมูล | นิสา เชยกลิ่น | สุนิติ จุฑามาศ

บรรยายวิชาการออนไลน์สาธารณะ หัวข้อ “สำรวจสถานภาพเอกสารโบราณและจารึกในชุมชนมุสลิม”

        เปิดประสบการณ์การทำงานภาคสนามเพื่อสำรวจสถานภาพเอกสารโบราณและจารึกในชุมชนมุสลิม โดย นักวิชาการฝ่ายคลังข้อมูลวิชาการ ศมส. ขยายขอบเขตการศึกษาไปยังชุมชนชาวมุสลิมในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล ทั้งนี้ ในการทำงานระยะที่ 1 เป็นการสำรวจสถานภาพ ศึกษาวิเคราะห์เบื้องต้น และแสวงหาเครือข่ายการศึกษาเอกสารโบราณและจารึกในพื้นที่ชุมชนชาวมุสลิม 5 แห่ง ได้แก่ ชุมชนมัสยิดต้นสน ชุมชนมัสยิดบางหลวง (กุฎีขาว) ชุมชนมัสยิดหลวงอันซซอริซซุนนะห์ (บางกอกน้อย) ชุมชมสุเหร่าบ้านดอน และศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช บ้านมลายูปากลัด

         โดย ศมส. ได้รับความอนุเคราะห์และความร่วมมือจากเจ้าของพื้นที่เป็นอย่างดี และได้พบเอกสารโบราณของมุสลิมที่มีความสำคัญยิ่ง ประกอบด้วยพระคัมภีร์อัล-กุรอานโบราณเขียนด้วยมือที่ประดับตกแต่งอย่างประณีตสวยงาม ตำราทางศาสนาต่าง ๆ ในรูปแบบสมุดไทยและสมุดฝรั่ง ทั้งภาษาอาหรับ ภาษามลายู และภาษาไทย อาทิ คู่มือหลักศรัทธา-หลักปฏิบัติ ตำราวิชาฟิกฮ์ (นิติศาสตร์อิสลาม) วิชาตะเศาวุฟ (ศูฟีย์) ตำราชีวประวัติและบทกลอนสรรเสริญนะบีมุฮัมมัด ฯลฯ ซึ่งล้วนแสดงให้เห็นถึงจารีตการจดบันทึกและพัฒนาการของแนวคิดทางศาสนาและการศึกษาของชาวมุสลิมในประเทศไทย

          นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มจารึกต่าง ๆ ในมัสยิดและสุสาน (กุโบร์) ที่ล้วนเป็นมรดกความทรงจำที่สะท้อนให้เห็นพลวัตการเปลี่ยนแปลงและความหลากหลายทางวัฒนธรรม ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งในการเสริมสร้างความตระหนักรู้ของชุมชน ให้เห็นถึงความสำคัญในกระบวนการอนุรักษ์และจัดการข้อมูลในรูปแบบดิจิทัล และการศึกษาต่อยอดองค์ความรู้จากมรดกทางวัฒนธรรมเหล่านี้สืบไป

วิทยากร

นวพรรณ ภัทรมูล นักวิชาการคลังข้อมูล ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

นิสา เชยกลิ่น  นักวิชาการคลังข้อมูล ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

วิทยากรและดำเนินรายการ

สุนิติ จุฑามาศ นักวิจัย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)